Het onderstaande artikel hebben we ontvangen van Dietmar Töpfer van Tirendo. Motorbanden zijn erg belangrijk en vormen het contact tussen je motor en de weg, daarom is het van belang deze goed te onderhouden en kennis te hebben van hoe ze globaal werken.
Dat er verschillende soorten motorbanden zijn ligt voor de hand. Zo kan iedereen zich bedenken dat een zware toermotor andere banden nodig heeft dan een scheurmonster, en dat een chopper met banden van een crossmotor niet alleen een raar gezicht, maar ook oncomfortabel en zelfs gevaarlijk is. Wat voor typen zijn er, waarin zitten de verschillen en waarop moet men letten?
Je kunt motorbanden op alle mogelijke manieren en naar alle mogelijke criteria indelen, maar de meest voor de hand liggende is allicht de volgende; ‘gewone’ banden, race banden, en cross banden. Bij zowel racen als offroad worden er vanzelfsprekend specifieke eisen gesteld aan de banden, wat een aparte categorisering rechtvaardigt. De eerste categorie echter, is veel vager omschreven.
Maar toch is er reden genoeg om ‘gewone’, dwz. voor normaal gebruik op de openbare weg gefabriceerde banden, onder een noemer te vangen. Al deze banden moeten immers, ten eerste, een goede grip garanderen; ten tweede moeten ze zuinig zijn en lang meegaan; en ten derde moeten ze een zogenaamd ‘uitgebreid profiel’ hebben, opdat onder alle omstandigheden en op ieder grondoppervlak veiligheid geboden wordt. Alle banden in deze categorie zijn dus per definitie ‘compromis banden’, zoals dat ook voor all-season autobanden geldt.
Bij race- en cross banden zit dat anders. Race banden zijn gemaakt van een veel zachter soort rubber, waardoor ze beduidend minder lang meegaan. Ze slijten veel sneller en hebben nauwelijks profiel, maar een hoge bandenspanning garandeert toch een uitstekende grip.
Een ander verschil is dat ze doorgaans niet met zuurstof, maar met ‘dry air’ of stikstof worden opgepompt, omdat dat warmteontwikkeling beter tegengaat. Bij cross banden is het meestal precies andersom. Zo hebben die een veel uitgebreider profiel: een breed patroon blokjes en richels zorgt ervoor dat de band zand, steentjes, en andere oneffenheden kan ‘grijpen’ en zich erop kan afzetten. Een ander verschil is een veel lagere bandenspanning, wat natuurlijk hetzelfde effect dient. Gezamenlijk zorgen deze factoren voor nog een derde niet onbelangrijke eigenschap, namelijk een groot zelfreinigend vermogen. Doordat de band zeer beweeglijk is, duwt het water en zand uit de groeven, terwijl een harde band dat veel minder doet. Zowel race als cross banden zijn, wegens hun specifieke eigenschappen, ongeschikt voor de openbare weg.
De bandenwereld is groter en dynamischer dan je waarschijnlijk denkt. Er wordt volop onderzoek gedaan naar betere en veiligere banden. Een van de die nieuwigheden was het rijden op zogenaamde ‘tubeless’ banden, waar motoren voorheen nog binnenbanden hadden (we praten dan over de jaren '80, al rijden alleen nog motoren met spaakwielen (offroads, sommige cruisers etc) met binnenbanden. Dit omdat een spaakvelg van zichzelf niet luchtdicht is). Het blijkt dat dergelijke banden veiliger zijn (de kans op een klapband is zo goed als genihileerd), en ook zuiniger, omdat ze minder heet worden. Wat betreft warmteontwikkeling, grip, en slijtage, zoekt men ook voortdurend naar een steeds perfectere en uitgebalanceerde band. De nieuwste banden hebben tegenwoordig een hard soort rubber op het loopvlak, wat de rolweerstand vermindert en het slijtageproces vertraagt, en een zachter rubber in de ‘wangen’, wat maakt dat de band beweeglijker is en bochten soepeler genomen kunnen worden. Dit zijn de zogenaamde 'dual compound'-banden. Bovendien wordt er tegenwoordig vaak silicium in de banden verwerkt, wat vooral de grip op nat wegdek sterk verbeterd.
Tot slot een paar tips m.b.t. een optimaal gebruik en onderhoud van je banden. Controleer uw banden regelmatig, en maak ze goed schoon. Al doende inspecteer je namelijk de band, en kun je eventuele schade tijdig op het spoor komen. Bij duidelijke schade wordt aangeraden de band te vervangen, omdat een scheur op het karkas kan doorwerken en de band zijn stijfheid kan verliezen en omdat de binnenband beschadigd zou kunnen zijn en de kans op een lekke band dan groter is.
Check ook regelmatig de bandenspanning en de profieldiepte (die moet minimaal 1mm zijn). Een juiste bandenspanning is bijzonder belangrijk; is deze te hoog, dan heb je weliswaar weinig rolweerstand en een laag brandstofverbruik, maar ook minder grip. Is deze te laag, dan zijn rolweerstand en verbruik uiteraard groter, maar kan de band ook uit de velg lopen...en dat is uiteraard niet de bedoeling. Je kan de juiste bandenspanning vinden in de handleiding van je motor, maar houdt er rekening mee dat de juiste spanning van een heleboel zaken afhangt: de temperatuur buiten, je rijstijl, op wat voor terrein je rijdt, en of je al dan niet zwaar beladen bent.
Heb je nieuwe banden nodig – bijvoorbeeld wanneer je banden beschadigd zijn,het profiel versleten is, of er schade is– kijk dan op je oude band voor de juist maat. Die maat bestaat normaal gesproken uit een reeks getallen en symbolen, bijvoorbeeld 120/70 R17 58 T. Het eerste getal is de breedte in millimeters, het tweede is de hoogte uitgedrukt in het percentage t.o.v. de breedte, en het een derde getal duidt de maat van de velg aan in inches). De hoofdletter R voor de inch-maat staat voor radiaalband, waarmee een bepaalde constructie van de verschillende rubberlagen in de band wordt bedoeld. De volgende twee elementen treft men niet altijd aan, maar staan voor resp. de gewichts- en snelheidsindex. In dit geval staat 58 voor een draagvermogen van 236 kilo, en T voor een maximum snelheid van 190 km/u. Heb je de banden eenmaal om de velgen liggen, houdt er dan rekening mee dat deze moeten worden ingereden. Wanneer een band uit de fabriek komt is hij nog ‘gesloten’. Dat wil zeggen dat hij, om hem makkelijk uit de vorm te kunnen halen, is ingespoten met een soort siliconen, en fijne gaatjes en groefjes nog dichtzitten. Na een paar honderd kilometer rustig rijden is de band van die laag ontdaan, en zijn de prestaties beter.
En, last but not least; als je banden bewaart, laat ze dan niet staan, maar leg ze plat neer of hang ze op– dit om vervormingen tegen te gaan!
Artikel geschreven door Dietmar Töpfer van Tirendo.nl
Waardeer je de artikelen op Startersmotor.nl en koop je wel eens wat bij onderstaande webshops?
Doe dat dan via volgende links, ik ontvang dan een kleine commissie om de website te kunnen onderhouden en het kost jou niets extra. Win-win!
Louis Motorrad NL -
bol -
AliExpress - Amazon NL
